W świecie filmu bez wątpienia jest multum nagród, o których marzy każdy aktor i aktorka – Oscary, Złota Palma czy też Złote Globy. Istnieją jednak również takie, których nikt dostać nie chce. Bez wątpienia królową tego typu antynagród jest Złota Malina, którą rozdano tuż przed oscarową nocą już 42. raz!

Złota Malina przyznawana jest za najgorsze występy aktorskie, scenariusze oraz reżyserię. Nagroda ta zaczęła jako mały zwyczaj parodystyczny, a z czasem przerodziła się w najbardziej prześmiewczą nagrodę świata filmu. Jednak zanim opowiemy sobie o tegorocznych laureatach, którzy dostąpili wątpliwego zaszczytu otrzymania nagrody za bycie jednymi z najgorszych, warto cofnąć się w czasie aż do roku 1980.

Zaczęło się od dwóch kiepskich filmów

Historia Złotych Malin, potocznie nazywanych „Razzies”, zaczęła się na początku lat 80. ubiegłego wieku, gdy John J.B. Wilson poszedł do kina na seans dwóch filmów – „Can’t Stop The Music” oraz „Xanadu”. Wilson, który z wykształcenia był filmoznawcą, a prywatnie pracował, chociażby przy tworzeniu zwiastunów był zdenerwowany tym, co obejrzał.  Poprosił nawet o zwrot 1 dolara, który wydał na ten seans i stwierdził „te filmy powinny dostać nagrodę za to, jak są złe”. Jak się okazało, te filmy miały stać się przyczyną powstania Złotych Malin, które swoją nazwę zaczerpnęły od określenia „blowing a raspberry” oznaczającego prześmiewcze prychnięcie językiem.

Rok później, zgodnie ze swoim zwyczajem Wilson zaprosił do domu znajomych na wieczór oscarowy, podczas którego rozdał kartki, na których goście mogli głosować w 8 kategoriach: najgorszy film, najgorszy reżyser, najgorszy aktor pierwszoplanowy, najgorsza aktorka pierwszoplanowa, najgorszy aktor drugoplanowy, najgorsza aktorka drugoplanowa, najgorszy scenariusz oraz najgorsza piosenka filmowa. Po przeliczeniu głosów Wilson przebrany w tandetny smoking wszedł na podium z kartonu i przy miotle udającej mikrofon odczytał wyniki.

1. Najgorszy film: „Can’t Stop The Music” reż. Nancy Walker
2. Najgorszy reżyser: Robert Greenwald za „Xanadu”
3. Najgorszy aktor pierwszoplanowy: Neil Diamond za rolę Yussela Rabinowicza w filmie „Śpiewak jazzbandu”
4. Najgorsza aktorka pierwszoplanowa: Brooke Shields za rolę Emmeline w filmie „Błękitna Laguna”
5. Najgorszy aktor drugoplanowy: John Adames za rolę Phila Dawna w filmie „Gloria” oraz Laurence Olivier za rolę kantora Rabinowicza w filmie „Śpiewak jazzbandu” (remis)
6. Najgorsza aktorka drugoplanowa: Amy Irving w roli Lily Ramsay w filmie „Róża z przybraniem”
7. Najgorszy scenariusz: Bronte Woodard  i Allan Carr za scenariusz do filmu „Can’t Stop The Music”
8. Najgorsza piosenka filmowa: „The Man With Bogart’s Face” z filmu „Mężczyzna z twarzą Bogarta” autorstwa George’a Duninga (muzyka) i Andrew Fenady’ego (słowa) 

Pierwsze rozdanie tych nagród pokazało otwarcie, że jury nie będzie się patyczkować i nagrody będą przyznawane nawet najbardziej cenionym aktorom. Choć ceremonia miała charakter prywatny i zjawiło się na niej około 40 osób, to wieść się rozniosła i niedługo potem pojawił się artykuł o Złotych Malinach w jednej z gazet w rodzinnym Los Angeles. Pierwsze trzy edycje wciąż miały prywatny charakter, jednak wraz z czwartą nadeszły kolejne zmiany. 

Po raz pierwszy Złote Maliny były emitowane w ogólnokrajowej telewizji, a dodatkowo założyciel imprezy przesunął je na dzień przed Oscarami, aby z nimi nie konkurować. Obecnie jest to tradycja i tylko dwa razy od tego czasu zdecydowano się zorganizować galę kiedy indziej: w 2012 r., gdy Złote Maliny miały miejsce w prima aprilis (Oscary odbyły się 26 lutego) oraz w 2020 r., gdy wyniki podano online 16 marca po odwołaniu imprezy ze względu na pandemię COVID-19 (Oscary odbyły się 9 lutego). 

Nagroda raczej nie cieszy się z oczywistych względów wielką popularnością wśród ludzi z Hollywood, o czym może świadczyć fakt, że tylko 4 osoby osobiście odebrały tę nagrodę. Byli to: Paul Verhoeven (reżyser filmu „Showgirls” w 1996 r.), Tom Green (który dostał aż 5 nagród za film „Luźny gość” w 2001 r.), Halle Berry (rola Kobiety-Kot w filmie pod tym samym tytułem w 2004 r.) oraz Sandra Bullock (za najgorszą rolę kobiecą oraz duet ekranowy wraz z Bradleyem Cooperem w filmie „Wszystko o Stevenie” w 2010 r.), która jak na ironię dzień później dostała Oscara za rolę w filmie „Wielki Mike”. Historycznie najwięcej Malin otrzymali Sylvester Stallone (łącznie 10 statuetek) oraz Madonna (9). Najwięcej nagród jako film otrzymał z kolei film „Jack i Jill” (10) natomiast po 2 statuetki za reżyserię otrzymali Michael Bay, M. Night Shyamalan oraz John Derek.

Złota Malina okazała się fenomenem, mimo iż w większości skupia się na produkcjach anglojęzycznych. Prześmiewcza gala, w której nagrodą jest statuetka rozmiaru piłki golfowej, przedstawiająca malinę na rolce filmu, wciąż cieszy się dużą popularnością, a ostrze krytyki nie zna litości nawet dla najpopularniejszych postaci z Hollywoodu (a nawet poza — nagrody otrzymywały nawet polityczne dokumenty oraz niektórzy politycy). Fenomen malin rozpowszechnił się także na inne kraje, gdzie powstały lokalne odpowiedniki tej nagrody – wymienić tutaj należy, chociażby polskie Węże.

Złote Maliny 2022

42. rozdanie Złotych Malin miało miejsce 26 marca, gdzie rozdzielono nagrody w 11 kategoriach, z czego jedną później anulowano. Wśród nominowanych znalazło się wiele filmów, które zebrały krytyczne recenzje. Najgłośniejsi nominowani to m.in.: „Diana: Musical” (ostatecznie film ten okazał się niechlubnym zwycięzcą z 9 nominacjami i 5 nagrodami), „Karen” (5 nominacji), „Drogi Evanie Hansenie” (4 nominacje), „Kosmiczny mecz: Nowa era” (4 nominacje i 3 nagrody) czy „Kobieta w oknie” (5 nominacji). 

Jednak oprócz tego nominację otrzymały filmy raczej dobrze przyjęte, do których należą, chociażby „Dom Gucci” (2 nominacje i 1 nagroda) czy „Ostatni pojedynek” (1 nominacja). Jeśli chodzi o aktorów i aktorki, to nominacje otrzymali między innymi: Jared Leto, Amy Adams, Megan Fox oraz Mel Gibson. Oto, kto otrzymał nagrodę, w jakiej kategorii

1. Najgorszy film: „Diana: Musical” 
2. Najgorszy reżyser:  Christopher Ashley – „Diana: Musical”
3. Najgorszy aktor pierwszoplanowy: LeBron James jako on sam – „Kosmiczny Mecz: Nowa era”
4. Najgorsza aktorka pierwszoplanowa: Jeanna de Waal jako księżna Diana – „Diana: Musical”
5. Najgorszy aktor drugoplanowy: Jared Leto jako Paolo Gucci – „Dom Gucci” 
6. Najgorsza aktorka drugoplanowa: Judy Kaye jako królowa Elżbieta II oraz Barbara Cartland – „Diana: Musical”
7. Najgorsza ekranowa para: LeBron James i dowolna animowana postać Warnera (lub produkt Warnera), na którą się poci – „Kosmiczny Mecz: Nowa era”
8. Najgorszy prequel, remake, zrzynka lub sequel: „Kosmiczny Mecz: Nowa era”
9. Najgorszy scenariusz: „Diana: Musical” – scenariusz: Joe DiPietro, muzyka i słowa: David Bryan i DiPietro
10. Nagroda odkupienia (przyznawana aktorom, którzy w przeszłości słabo wypadli i mieli za sobą bardzo dobrą rolę w zeszłym roku): Will Smith jako Richard Williams – „King Richard: Zwycięska rodzina”

Maliny reagują na chorobę Willisa

Ostatnią, jedenastą kategorią była kategoria najgorszego występu Bruce’a Willisa. Kategoria ta była dedykowana aktorowi, który w ocenie jurorów w zeszłym roku zagrał w wielu słabej jakości filmach, które trafiały bezpośrednio na płyty lub do serwisów streamingowych. Za najgorszy film tego aktora uznano „Kosmiczny grzech”. Ostatecznie jednak jury zdecydowało się anulować tę nagrodę, gdy kilka dni później aktor ogłosił koniec kariery ze względu na afazję (zaburzenie utrudniające poprawną wymowę, a także zapamiętywanie oraz poprawne rozumienie słów). 

W oświadczeniu wydanym przez organizatorów pojawiło się następujące stwierdzenie: „Po wielu przemyśleniach i rozważaniach Razzies podjęła decyzję o wycofaniu nagrody przyznanej Bruce’owi Willisowi ze względu na jego niedawno ujawnioną diagnozę. Jeśli czyjś stan zdrowia wpływa na jego decyzje i występy, uznajemy, że wręczenie mu Złotej Maliny byłoby niewłaściwe”. 

Nieco później rada podjęła także decyzję o anulowaniu nominacji do pierwszej Złotej Maliny z 1981 r. dla Shelley Duvall za rolę Wendy Torrance w filmie „Lśnienie” Stanleya Kubricka, argumentując to szerszą obecnie wiedzą na temat znęcania się psychicznego nad aktorką przez reżysera.

Nagrody zostały rozdane, a kolejne Złote Maliny odbędą się za rok. Kto zostanie nominowany? Warto zdecydować o tym samemu, oglądając różne produkcje, które będziemy mogli obejrzeć w kinach oraz na Netflixie w przeciągu tego roku.