Od Seulu do świata

Kosmetyki, muzyka, filmy, seriale, a także sam język koreański od kilku lat cieszą się ogromną popularnością na całym świecie. Co kryje się za tym globalnym fenomenem i dlaczego właśnie kultura dalekowschodniego kraju zdobyła tak wielu fanów? Swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami podzieliła się Iryna Liulchak – miłośniczka kultury koreańskiej od samego dzieciństwa.

Choć jeszcze dekadę temu Korea Południowa kojarzyła się głównie z dynamicznym rozwojem gospodarczym, dziś dla wielu młodych ludzi to przede wszystkim źródło inspirującej kultury i języka. To zjawisko stało się czymś więcej niż tylko modą – to globalny fenomen, który zmienia sposób, w jaki ludzie na całym świecie postrzegają Azję Wschodnią.

Kultura, która wciąga

Fenomen koreańskiej kultury, znany jako hallyu (czyli „koreańska fala”), rozpoczął się w latach dziewięćdziesiątych. Koreańskie seriale i muzyka zaczęły zyskiwać popularność w Azji, szczególnie w Chinach, Japonii i krajach Azji Południowo-Wschodniej. Przełom nastąpił w latach dwutysięcznych, gdy k-pop zaczął wychodzić poza kontynent azjatycki, a telenowele z Korei przyciągały coraz szersze grono fanów z zagranicy. Iryna wspomina, że właśnie w taki sposób po raz pierwszy zetknęła się z kulturą koreańską: „Wszystko zaczęło się od tego, że koleżanka z klasy pokazała mi jedną z piosenek BTS. Na początku nawet nie rozumiałam sensu, ponieważ nie znałam języka, a muzyka wydawała mi się niezwykła. Jednak, jak to bywa, ciekawość przyjaciół udzieliła się również mnie, zaczęłam słuchać innych piosenek, dowiedziałam się o istnieniu seriali i stopniowo zafascynowałam się całą kulturą. Uderzyło mnie, jak bardzo wszystko to różniło się od świata, który znałam, i zapragnęłam dowiedzieć się więcej”.

K-pop był jednym z pierwszych i najbardziej rozpoznawalnych elementów koreańskiej fali popkulturowej. To właśnie dzięki wiralowej muzyce miliony ludzi na całym świecie po raz pierwszy usłyszały o Korei Południowej. Pasja Iryny do muzyki k-pop zapoczątkowała jej podróż do poznania koreańskiej kultury i języka: „Przełomowym momentem było to, że zaczęłam zagłębiać się w treść piosenek. Okazało się, że nie są one o czymś powierzchownym, ale o miłości do siebie i innych, o wsparciu i sile. Ich teksty brzmiały szczerze i czule, nie wulgarnie, i rezonowały z moimi własnymi odczuciami i wartościami. Największe wrażenie zrobiła na mnie pierwsza piosenka, którą usłyszałam – «Blood Sweat & Tears» zespołu BTS. Była niesamowicie piękna, teledysk wydawał się estetyczny i tajemniczy, a tańce wyglądały bardzo fascynująco. Później dowiedziałam się, że każda piosenka i album są częścią wielkiej historii, a poczucie, że odkrywam te zagadki, sprawiało, że wszystko było jeszcze bardziej interesujące. Wtedy zrozumiałam, że to już nie jest tylko chwilowe hobby”.

Język, który łączy fanów z kulturą

Wraz z rosnącą popularnością koreańskiej popkultury coraz więcej osób interesuje się językiem. Dla wielu fanek i fanów k-popu czy dram nauka koreańskiego to naturalny kolejny krok. Popularność koreańskiego widać też w liczbach – według danych platformy Duolingo z 2023 roku język koreański znalazł się wśród siedmiu najczęściej wybieranych języków do nauki na świecie.

Nauka tak specyficznego języka, wyraźnie różniącego się od naszego ojczystego, może być sporym wyzwaniem. Tak o tym mówi Iryna: „Nauka języka koreańskiego okazała się interesującym, ale trudnym zajęciem. Alfabet zupełnie nie przypomina naszego, sylaby są budowane inaczej, litery mogą być umieszczone nie tylko po prawej stronie, ale także u góry lub u dołu. Najtrudniej było zrozumieć system poziomów grzeczności: u nas mamy styl grzeczny lub swobodny, a w Korei forma słowa i cała gramatyka zależą od wieku i statusu rozmówcy. Na początku trudno było również znaleźć materiały dydaktyczne, ponieważ książki i kursy były wówczas rzadkością”.

Dla wielu osób zanurzenie się w kulturze i języku Korei Południowej to coś więcej niż tylko hobby – staje się to ważną częścią ich życia: „Moje hobby miało zdecydowany wpływ na moje codzienne życie. Zaczęłam oglądać seriale, które otworzyły przede mną nowy świat ciekawych fabuł. Kupowałam gadżety, aby poczuć się częścią społeczności fanów, chociaż wcześniej robiłam to, ponieważ wszyscy tak robili, a teraz rozumiem, że wystarczy mi po prostu słuchać ulubionych zespołów. Od samego początku mój makijaż był pod wpływem koreańskich trendów, ponieważ zaczęłam malować się mniej więcej w tym samym wieku, kiedy zainteresowałam się tym wszystkim. Uroczy styl makijażu idealnie pasował do 13-letniej dziewczynki, różowe odcienie, lekkość i naturalność tylko podkreślały urodę i nie dodawały mi wieku. Nawet przy wyborze ubrań często inspirowałam się stylem idoli, dostosowując go do własnego gustu. Najbardziej cenię to, że dzięki temu znalazłam przyjaciół wśród fanów, ponieważ społeczność fanów okazała się dobra i kochająca. Zaczęłam nawet chodzić na zajęcia tańca k-popowego – był to jeden z najszczęśliwszych okresów w moim życiu”.

Szeroka popularność

Popularność kultury koreańskiej już dawno wykroczyła poza granice Korei Południowej – to zjawisko o globalnym zasięgu. Według danych KOFICE w 2023 roku liczba fanów kultury koreańskiej na świecie przekroczyła 178 milionów w 118 krajach. Iryna ma takie zdanie na ten temat: „Myślę, że kultura koreańska stała się popularna, ponieważ wszystko robią bardzo dobrze i zawsze starają się dać z siebie wszystko. Ich seriale i muzyka wyróżniają się emocjonalnością, szczerością i pięknym wykonaniem, a idole i aktorzy dbają o swój wizerunek i często stają się wzorem dla fanów. Duże znaczenie ma również to, że fani czują się częścią społeczności, która łączy ludzi na całym świecie. Ponadto Korea aktywnie promuje swoją kulturę poprzez kino, modę, kosmetyki, kuchnię, co kształtuje spójny wizerunek kraju. Kiedy słuchasz lub oglądasz coś koreańskiego, czujesz, że włożono w to wiele pracy i miłości i prawdopodobnie właśnie to tak bardzo porusza ludzi w różnych krajach”.

Popularność koreańskiej kultury bez wątpienia przyczyniła się do zwiększenia globalnego zainteresowania tym krajem. Jednak jednostronny obraz, kreowany głównie przez popkulturę, może prowadzić do uproszczeń i stereotypów. Dlatego tak ważne jest, by poza zachwytem nad serialami czy muzyką sięgać też głębiej – do historii, polityki i codzienności, która często wygląda inaczej niż na ekranie. Tylko wtedy możliwe jest prawdziwe zrozumienie Korei Południowej.

Źródło zdjęcia: Nataliia Borodkina