Luty tego roku to bez wątpienia miesiąc Chin. Oczy całego świata będą zwrócone na państwo środka ze względu na Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Pekinie. Jednak ten miesiąc jest ważny dla azjatyckiego państwa z innego powodu – wraz z jego początkiem rozpoczął się kolejny rok księżycowy, zwany rokiem tygrysa.
Święto wiosny w lutym
Księżycowy Nowy Rok to bez wątpienia jedna z najbardziej znanych na świecie chińskich tradycji. Zwyczajowo zaczyna się między 21 stycznia, a kończy 20 lutego, co wynika z charakterystyki tradycyjnego chińskiego kalendarza, opartego na obserwacji faz księżyca. Jest to bowiem kalendarz zbudowany inaczej niż znany w Europie kalendarz gregoriański. Podobnie jak w Europie Chińczycy dzielą swój kalendarz na 12 miesięcy, jednak są one nieco krótsze i trwają 29-30 dni. Dodatkowo kalendarz chiński co pewien czas (7 razy w cyklu dziewiętnastu lat) zezwala na dodanie dodatkowego, trzynastego miesiąca. Mimo wprowadzenia w 1912 roku kalendarza gregoriańskiego w Chinach tradycja wciąż ma się dobrze i jest jak zawsze hucznie świętowana. Święto to tradycyjnie nazywane jest Chūnjié, co dosłownie oznacza święto wiosny.
Rok Wodnego Tygrysa
Rok 2022 nazwany został rokiem Tygrysa. Wynika to z chińskiego systemu znaków zodiaków, które w przeciwieństwie do tych znanych nam z Europy przypisane są nie do miesięcy, a do całych lat (przez co, jeśli chcemy sprawdzić nasz chiński zodiak, to musimy poszukać, które zwierzę było patronem roku, w którym się urodziliśmy). Tygrys jest trzecim znakiem chińskiego zodiaku. Oprócz niego występują także inne zwierzęta: szczur (patron roku 2020), bawół (2021), królik (2023), smok, wąż, koń, koza (w niektórych interpretacjach nazywana również owcą), małpa, kogut, pies oraz świnia. Oprócz tego, w zodiaku chińskim ważny jest jeden z pięciu cykli, związanych z pięcioma żywiołami: wody, ognia, ziemi, metalu oraz drewna. Ten skomplikowany system sprawia, że cały cykl, aby uznać za wypełniony, zajmuje aż 60 lat! Zwierzęta te powtarzają się co 12 lat oraz każde z nich, podobnie jak w zodiaku europejskim, wiąże się z innymi cechami charakteru. Tegoroczny patron, czyli wspomniany wyżej Tygrys związany jest także z wodą, a jego cechy charakterystyczne to między innymi: siła, odwaga, walka ze złem, ale także skłonność do mówienia, zanim się pomyśli. Woda natomiast ma symbolizować złagodzenie natury tygrysa oraz ostudzenie jego natury.
Jak Chińczycy świętują swój nowy rok?
Świętowanie nowego roku w Chinach ma wyjątkowy charakter i trwa aż 15 dni, a pierwsze 7 z nich jest państwowym czasem wolnym od pracy. Zazwyczaj te pierwsze siedem dni Chińczycy spędzają z rodziną, a w wielu miastach zobaczyć można parady z okazji święta, których nieodłącznym elementem jest taniec lwów, podczas którego zobaczyć można dwuosobowe zespoły przebierańców, tańczących do rytmu bębnów oraz innych instrumentów. Innym obyczajem związanym z obchodzeniem księżycowego nowego roku jest przyklejanie obrazków nianhua, które odnoszą się zarówno do treści święta, jak i do tradycyjnych zasad konfucjańskich, a niekiedy także do polityki.
Druga połowa świętowania ma charakter państwowy, a świętowanie nowego roku Chińczycy kończą Świętem Latarni, podczas którego odbywają się liczne parady oraz podczas którego ulice chińskich miast ozdobione są licznymi latarniami, które utrzymują się nawet przez miesiąc od zakończenia obchodów nowego roku. Ważnym elementem świętowania jest także ucztowanie oraz tradycyjne potrawy. W tym świątecznym okresie Chińczycy spożywają, chociażby pierożki Jiaozi — podobne nieco do polskich kołdunów — pierogi nadziewane kapustą pekińską lub imbirem. Dominują zazwyczaj słodkie dania, które mają również funkcję dziękczynną dla tradycyjnych bóstw oraz wyrażają nadzieje związane z nowym rokiem. Tradycyjnym daniem związanym ze Świętem Latarni z kolei jest yuánxiāo – kulki ryżowe, które spożywa się z nadzieniem lub bez. Symbolizują one księżyc, ale także jedność, harmonię oraz szczęście w rodzinie.
Księżycowy Nowy Rok poza Chinami
Księżycowy Nowy Rok rozpowszechnił się jednak także poza Chiny. Tradycje obchodów tego święta zabrali ze sobą chińscy emigranci, którzy przenieśli się, chociażby do USA czy Wielkiej Brytanii, gdzie chińskie dzielnice obchodzą swoje święto równie chętnie co w ojczyźnie. Samo święto rozpowszechniło się także na inne kraje azjatyckie, a księżycowy nowy rok obchodzony jest także w Korei Południowej, Wietnamie czy Mongolii.